Heroïne

Heroïne is een semi-synthetische opioïde en is afgeleid van de stof morfine. De natuurlijke bron van morfine is de papaverplant (Papaver somniferum). De officiële benaming van heroïne is diacetylmorphine. 

De drug is berucht vanwege de sterk verslavende werking en grote kans op misbruik.  Het middel roept beelden op van uitgemergelde junks, naalden, illegale drug traffic en overdosissen. 

In 1874 werd de drug voor het eerst gesynthetiseerd uit morfine, door een chemicus uit Engeland. Vierentwintig jaar later kwam het middel als commercieel product op de markt, naar buiten gebracht door het Duitse bedrijf Bayer. Zij gaven het middel de benaming ‘Heroin’. Deze productnaam wordt sindsdien vrijelijk gebruikt om verschillende redenen, bijvoorbeeld om bepaalde recreationele opioïden mee aan te duiden die al dan niet diacetylmorphine bevatten. 

Wat tegenwoordig als ‘heroïne’ bestempeld wordt, is vaak een mix met andere versnijdingsmiddelen zoals het zeer potente en gevaarlijke fentanyl. Ook worden er goedkope stoffen aan toegevoegd waaronder melksuiker, paracetamol, cafeïne en chemicaliën. 

Bayer bracht het product op de markt als niet-verslavend alternatief voor morfine in hoestdranken. In die tijd was morfine een populair medicijn en de kans op verslaving groot. Het bedrijf was op zoek naar een middel dat morfine kon vervangen, zonder deze effecten. Uiteindelijk bleek heroïne nog veel verslavender te zijn. 

Al gauw nam de populariteit van de drug een vlucht en zorgde wereldwijd voor een groeiend verslavingsprobleem en een bloeiende drugshandel. 

Qua chemische structuur is het sterk verwant aan morfine. Verder is het analoog aan andere morfine-achtige stoffen, waaronder codeine, ethylmorfine, hydrocodone en oxycodone. 

Andere benamingen voor de drug zijn bruine, H, dope, smack, hero en brown. 

Straattaal 

• Stukjes heroïne: chinese rocks
• Chinezen: het verhitten van heroïne op een stuk aluminiumfolie. De vrijgekomen damp wordt via een rietje ingeademd en rechtstreeks via de longen opgenomen
• Shot: een shot is het injecteren van het spul
• Speedball: een combinatie van heroïne en coke dat wordt ingespoten
• Cold turkey: ontwenningsverschijnselen van heroïnegebruikers die verslaaft zijn

Oorspronkelijk afkomstig van de papaverplant

Heroïne is semi-synthetisch. Het wordt afgeleid van morfine, dat weer wordt afgeleid van opium. Dit wordt gehaald uit de papaverplant. De productie van opium vindt voornamelijk plaats in landen waaronder Turkije, Iran, Irak, Afghanistan, India, Nepal, Bangladesh, Mexico, Colombia en delen van Zuid-Amerika. 

De effecten

De drug is een geurloos, bitter smakende stof, meestal in de vorm van wit poeder of bruine kristallen. Heroïne zet zich in het lichaam om in morfine. Het is een zeer verslavend middel, nog sterker dan morfine, omdat het sneller door het lichaam wordt opgenomen. Het passeert zeer snel de bloed-hersen barrière. 

Een typisch kenmerk van heroïne is het ‘flash-effect’. Een zeer intens gevoel dat enkele seconden aanhoudt, nadat een gebruiker heeft gespoten of geïnhaleerd. 

Vervolgens bevindt een gebruiker zich voor zo’n vier tot vijf uur in een gelukzalige, geborgen toestand. Hierin valt alle pijn en lijden weg. Een gebruiker voelt geen verdriet, boosheid of lichamelijke klachten meer. Ook basale dingen als ‘honger’ valt weg. Tegelijkertijd vallen ook andere aspecten weg, zoals verliefdheid, motivatie en verheugen. Een heroïnegebruiker bevindt zich in een roes en is onverschillig. 

Morfine bindt zich in de hersenen aan de endorfine receptoren. Endorfine is een neurotransmitter en speelt een rol bij het ervaren van genot. Verder creëert het een roes aan dopamine, een andere belangrijke stof in onze hersenen. Het wordt ook wel omschreven als stof die een belangrijke rol speelt bij het beloningssysteem. Hierdoor is de kans op verslaving extra groot, omdat het lichaam geprogrammeerd is om iets dat aanvoelt als een ‘beloning’ en dus goed voelt, opnieuw te willen. Al na korte tijd kan afhankelijkheid optreden, waardoor een gebruiker verslaaft raakt. Heroïne wordt dan ook gerekend tot één van de meest verslavende drugs die er zijn. 

In de hersenen wordt het omgezet in morfine en geeft onder andere een sterk pijnstillend effect. In het Verenigd Koninkrijk wordt heroïne gebruikt als medicijn gebruikt bij ernstige pijn. 

Verschillende vormen

Heroïne is verkrijgbaar in verschillende vormen. Meestals is dit oftewel een witte poedervorm, of bruine kristallen. Een andere variant is zwarte substantie die ook wel black tar genoemd wordt, oftewel ‘zwarte teer’.

Vaak wordt heroïne gebruikt door middel van ‘chinezen’. Hierbij wordt de damp geïnhaleerd. Een gebruiker verwarmt de drug op een stuk aluminiumfolie. De dampen die vrijkomen worden vervolgens met behulp van een rietje geïnhaleerd. 

Een andere methode die veel gebruikt wordt is het injecteren van de drug. Hier zijn veel risico’s aan verbonden. Deze vorm van gebruik is minder populair bij nieuwere generaties, maar wordt nog wel veel toegepast in landen waar dit nog gebruikelijk is. 

Effecten

Pijnstillend: als krachtige pijnstiller werkt het sterk sedatief. Een gebruiker met bijvoorbeeld rugklachten merkt hier niks meer van. Een kenmerk van heroïne is het ‘wegzakken’, waarin een gebruiker zijn hoofd laat hangen en zijn bewustzijn kan verliezen. Ook is het mogelijk al zittend, of staand, voor korte periodes even in ‘slaap’ te zijn. 

Fysieke euforie: de euforische gevoelens die optreden bij gebruik van het middel zijn heel intens, zeker in vergelijking met bepaalde andere opioïden zoals codeïne of tramadol. Het gevoel kan omschreven worden als pure gelukzaligheid, warmte en fysiek comfort. Ook op mentaal vlak voelt een gebruiker zich op een hoogtepunt van blijdschap. 

Heroïne vergeleken met andere drugs

Drugs werden gerangschikt op basis van hun schadelijkheid, op korte en lange termijn, kans op verslaving en sociale schade die de gebruiker ervan oploopt. In deze lijst scoort heroïne het het hoogst, wanneer het gaat over acute schadelijkheid en grote kans op een overdosis. Hierop volgend zijn crack, methamfetamine en alcohol. Ook qua verslavingskans scoort heroïne het hoogst. In vergelijking: XTC, paddo’s en LSD scoren het laagst qua kans op afhankelijkheid. Verder staat het middel op de tweede plek als het gaat om problemen op sociaal vlak, na crack. Op de derde plek scoort alcohol. 

Wanneer we naar dit vergelijkende overzicht kijken, valt het op hoe veilig paddo’s, khat en XTC is. En hoe schadelijk legale drugs als alcohol en tabak zijn. 

Zware pijnstillers op voorschrift vs. heroïne

Tegenwoordig kampt een groot deel van de wereld met een zogenaamde opioïden epidemie. Het stillen van pijn, een belangrijke reden voor het gebruik, is nodig bij bepaalde ernstige aandoeningen, ziekten en verwondingen. Vandaar dat deze zware pijnstillers worden voorgeschreven door de medische wereld. 

Een gebruiker met ernstig rugklachten krijgt bijvoorbeeld de zware pijnstiller oxycodone voorgeschreven. Dit is een zeer krachtig middel en wordt steeds vaker op voorschrift beschikbaar gemaakt voor mensen met bepaalde (chronische) pijnklachten. Deze pijnstillers zijn even verslavend als heroïne en vaak nog veel krachtiger. Ondertussen sterven er jaarlijks tienduizenden mensen aan een overdosis in de Verenigde Staten. 

Sinds 2015 wordt er dan ook van een epidemie gesproken. 80% van de wereldproductie aan opioïden wordt geconsumeerd in Amerika, dit is 5% van de totale wereldbevolking.

Patiënten die verslaaft raken aan dure zware pijnstillers op voorschrift, kunnen zich dit na verloop van tijd niet meer veroorloven. Om die reden schakelen ze over op andere beschikbare illegale middelen waaronder heroïne. In de VS begint ongeveer de helft van de jonge heroïnegebruikers begonnen zijn met het misbruiken van medicatie op voorschrift, zoals Oxycontin en Oxycodon. Een recente analyse laat zelfs 80% zien. 

Heroïne is in veel gevallen één tiende van de prijs van een zware pijnstiller op voorschrift. 

Ook in Nederland wordt een stijgende lijn waargenomen in het aantal verslaafden aan opioïden. Heroïne is slechts één van de deelnemers. 

Fentanyl en andere zware pijnstillers

De zogenaamde heroïne die in de straat verkocht wordt, is dikwijls vermengt met andere stoffen. 

De laatste paar jaar is er veel ophef over fentanyl, een medicijn dat tot de synthetische opioïden behoort. Waar heroïne dus nog een natuurlijke bron heeft, namelijk de papaverplant, wordt fentanyl volledig synthetisch verkregen. Het middel is 50 tot 100 keer sterker dan morfine en een enkele dosis kan al fataal zijn. 0.25 mg fentanyl kan al een overdosis zijn. Fentanyl wordt via de huid opgenomen, vandaar dat het vaak in de vorm van strips verkrijgbaar is, die men op de huid plakt. 

Ondanks de grote kans op misbruik, wordt fentanyl gerekend tot stoffen die medische waarde hebben. Daarom is het verkrijgbaar op medisch voorschrift. Fentanyl wordt tegenwoordig in vele illegale drugslabs vervaardigt, vaak uit China.

Het middel is goedkoper dan heroïne en wordt vaak als versnijdingsmiddel gebruikt. Hierdoor koopt een klant soms ‘heroïne’, dat in feite voor een deel uit fentanyl bestaat, waardoor het goedje nog veel krachtiger is. Veel overdosissen zijn het resultaat van onwetendheid en verkeerd inschatten. 

Het aantal opioïden overdosissen groeit de laatste jaren flink.

Verslaving en Recovery

Afhankelijk zijn van heroïne heeft drastische gevolgen op je leven. Ten eerste is het middel verboden, in Nederland staat het op de eerste lijst van de Opiumwet. In het bezit zijn van de drug heeft wettelijke consequenties. 

Verder heeft het een invloed op je gemoedstoestand, financiële situatie en sociale leven.

Enkele gevolgen op korte termijn kunnen zijn:

• Overdosis
• Braken
• Hartstilstand
• Longontsteking
• Infecties (door bevuilde naalden)
• Afkickverschijnselen
• Obstipatie

Op lange termijn:

• Isoleren van de maatschappij
• Eenzaamheid
• Paranoïde
• Financiële problemen
• Mentale klachten
• Ernstige lichamelijke gezondheidsproblemen

Wanneer iemand stopt met het gebruik van heroïne, zijn er verschillende ernstige afkickverschijnselen. Dit is een grote reden waarom het zo moeilijk is te stoppen. 

Afkickverschijnselen kunnen zijn:

• Slapeloosheid
• Depressie
• Angstaanvallen
• Rillingen
• Misselijkheid
• Braken
• Spasmes
• Zweten

In Nederland zorgde een experiment in de behandeling van mensen met een heroïneverslaving voor interessante resultaten. Gebruikers die meededen met een programma om clean te worden, kregen heroïne op medisch voorschrift. Deze maatregel bleek volgens het onderzoek effectiever, waardoor een groter gedeelte van de gebruikers minder sociale problemen hadden, er lichamelijk op vooruit gingen en voor minder overlast zorgden, in verband met illegale praktijken. 

Dit in tegenstelling tot de reguliere behandeling, waarbij gebruikers geen heroïne, maar hoge doseringen methadon krijgen. Methadon is een zware pijnstiller, net als heroïne afgeleid van morfine,  en wordt gebruikt als medicijn in de behandeling voor mensen met een verslaving aan opioïden. Het heeft dezelfde risico’s en verslavingskans als heroïne. 

Een verschil tussen heroïne en methadon is de zogenaamde ‘flash’. Hier is menig heroïnegebruiker naar op zoek, omdat het een effect dat men meestal verkiest. Methadone geeft dit niet.