Kratom

Kratom is een tropische struikachtige loofboom die oorspronkelijk voorkomt in Zuidoost-Azië. Landen waar ze voorkomt zijn Thailand, Vietnam, Maleisië en Indonesië. Hier kent de boom een lange geschiedenis van gebruik. Als medicijn worden de bladeren van de kratom boom gebruikt. Op die manier worden tal van ziekten behandelt en de gemoedstoestand verbetert. De officiële benaming van de plant is Mitragyna speciosa. De boom wordt gemiddeld zo’n 3 tot 9 meter hoog en kan 4,5 meter breed worden. Er zijn echter gevallen bekend waarbij de boom zo’n 30 meter hoog is geworden. De stam is recht en heeft vele vertakkingen. De bladeren zijn ovaal en staan tegenover elkaar op een bladsteel tussen de 3 en 4 centimeter. De bladeren zelf worden zo’n 18 cm lang en 10 cm breed. Ze hebben een donkergroene kleur. Afhankelijk van de locatie verliest de boom zijn bladeren, of is groenblijvend. De boom krijgt gele, ronde bloemen die voornamelijk in groepen aan het einde van de takken. 

Geschiedenis en traditioneel gebruik van kratom

Traditioneel kent kratom een grote bekendheid als effectief pijnstillend middel, medicijn tegen tal van kwalen en genotsmiddel. Voornamelijk in het zuiden van Thailand wordt kratom al zeer lang gebruikt. De traditie zit diep in deze cultuur. Buurlanden in Zuidoost-Azië kennen eveneens een lange geschiedenis van gebruik. Veel inwoners gebruiken kratom, om uiteenlopende redenen. De gemiddelde persoon begint zo rond zijn 25ste met het gebruik en gaat hier meestal de rest van zijn leven mee door. Vele arbeiders op het land die een hard leven leiden vol fysieke inspanningen, gebruiken kratom om het uithoudingsvermogen te verbeteren en pijn te stillen. In bepaalde gebieden gebruikt meer dan 70% van de mannelijke inwoners kratom dagelijks. Mensen die kratom gebruiken worden ook wel ‘kratomkauwers’ genoemd. Reden hiervoor is dat de verse bladeren gekauwd worden, tot het sap vrijkomt. Gemiddeld kauwen gebruikers tussen de 10 en 60 bladeren per dag, maar meer is zeker mogelijk. 

In de Thaise cultuur wordt kratom tevens gebruikt als medicijn tegen diarree en als middel om het uithoudingsvermogen tijdens het vrijen te verbeteren. 

Kratom als pijnstiller en alternatief voor opiaten

Ook kent kratom in Thailand een bekendheid als middel om mensen van hun verslaving van opiaten af te helpen. De actieve stof mitragynine is hier mede verantwoordelijk voor. Deze stof zorgt ervoor dat gebruikers langzaam maar zeker minder afhankelijk worden van verdovende middelen. Zo wordt kratom gebruikt door verslaafden aan opium, om afkickverschijnselen te verminderen. Meestal beginnen verslaafden met het gebruik van kratom, wanneer zij zonder voorschrift van een dokter met het gebruik van opiaten zijn begonnen om chronische pijnklachten te behandelen. Kratom gedraagt zich als een opioïde-antagonist, op een vergelijkbare manier als pijnstillers zoals morfine. De werking verschilt echter sterk van die van opiaten. In tegenstelling tot opiaten lijkt kratom geen ernstige bijwerkingen te hebben. Hypoventilatie, een zuurstoftekort dat door veel opiaten veroorzaakt wordt, is niet aanwezig bij het gebruik van kratom. Er zijn geen sterfgevallen bekend waarbij kratom de oorzaak was. In deze gevallen ging het om een combinatie van verschillende medicijnen en drugs. In Zweden zijn er een aantal sterfgevallen bekend van mensen die een zogenaamd kratom product ‘krypton kratom’ hadden gebruikt. Hoewel men dacht dat het om een puur kratom product ging, bleek het om desmethyltramadol te gaan, een actieve metaboliet van het medicijn Tramadol.

Legaal gebruik van kratom

Kratom is sinds 1943 illegaal in het land waar het de grootste geschiedenis kent: Thailand. De reden hiervoor is dubieus: de fiscale opbrengsten van de opium distributie van de Thaise overheid verminderde door het gebruik van kratom. Ook andere landen leggen het gebruik van kratom aan banden, hoewel gezondheid- en sociale gevolgen van het gebruik van kratom onvoldoende zijn gedocumenteerd. Er is meer wetenschappelijk onderzoek nodig naar de medicinale voordelen van kratom. Voorbeelden hiervan zijn bijvoorbeeld het gebruik van kratom als potentieel middel om alcohol - en drugsverslavingen te behandelen. De criminalisering van de Thaise overheid bemoeilijkt dit. Volgens het Transnational institute (TNI, in Amsterdam) is het strafbaar maken van kratom gebruik ongegrond en gebaseerd op foutieve informatie en economische controle. In Thailand is het planten en gebruiken van kratom bomen illegaal. De zogenaamde kratom wet eiste dat alle kratom bomen gekapt werden. Toen de wet van kracht ging, viel dit bij de Thaise bevolking in slechte aarde. Redenen hiervoor moge duidelijk zijn: zoals eerder vermeld is de boom inheems aan Thailand en is het gebruik van de bladeren diep ingebed in de cultuur. Zeker in het zuiden van Thailand heerst de algemene instelling dat het gebruik van kratom weinig tot geen gezondheidsproblemen oplevert en wordt het middel door de bevolking gewaardeerd en als veilig beschouwt. De regering begon desondanks met een sterke anti-kratom campagne, waarbij hele bossen in brand werden gestoken en grote delen van het oerwoud gekapt werden. Deze acties hebben grote gevolgen gehad op de kwetsbare ecosystemen van deze regio’s. Uiteraard werden ook vele andere organismen door deze vernietigingen getroffen. 

In 2010 probeerde de organisatie Thai Office Of the Narcotics Control Board in Thailand kratom te decriminaliseren. Volgens haar was de reden van de illegale status van kratom niet vanwege sociale- en gezondheidsoverwegingen, maar uit economisch belang. Zoals in het rapport te lezen viel, concludeerde de organisatie dat kratom vele decennia zonder problemen werd gebruikt binnen de Thaise cultuur en was het verbod op het gebruik onproductief. Zoals benoemd door Cassandra Hoffman:

‘In Thailand werd kratom voor het eerst gereguleerd in 1943 onder de Kratom wet. In deze tijd verhoogde de overheid de belastingen van gebruikers en winkels die te maken hadden met de opiumhandel. Omdat de prijzen van opium omhoog schoten, switchten vele gebruikers over op kratom om op die manier hun afkickverschijnselen te verminderen. Echter, aan het begin van de Grote Oost-Aziatische Oorlog in 1942 en de dalende inkomsten binnen de opiumhandel zette de Thaise regering ertoe aan de competitie met het gebruik van kratom een halt toe te roepen door kratom illegaal te verklaren.’ 

Effecten van Mitragyna speciosa

Kratom heeft de laatste jaren aan populariteit gewonnen in het westen. Hier wordt ze voornamelijk gebruikt als recreatief middel en als natuurlijk alternatief voor (hard)drugs. Qua effecten kun je een verdovend effect verwachten, vergelijkbaar met opiaten, maar milder. Tevens moet vermeld worden dat de effecten van kratom sterk afhankelijk zijn van de dosis. In lage doseringen wordt men een eerder opgewekt en energiek gevoel waar, terwijl dit bij hogere doseringen steeds meer verdovend werkt en zelfs slaperigheid kan opwekken. De effecten van kratom kunnen al snel merkbaar worden, na 10 minuten kan men al een verandering waarnemen. Afhankelijk van de dosis duren de effecten enkele uren. De alkaloïde, oftewel de actieve stof in kratom, die waarschijnlijk voor het grootste effect zorgt is mitragynine. Deze stof bindt zich in ons lichaam aan opioïde-receptoren. Deze hebben te maken met onder andere angst en je stemming. Net zoals andere opiaten, zoals opium en heroïne, zorgt stimulering van deze receptoren voor een euforisch gevoel. Er is echter een groot verschil: De stoffen in opiaten binden zich aan de zogenaamde mu-receptoren, waardoor de werking veel verslavender is en een sterker narcotische toon heeft, terwijl kratom zich aan de delta-receptoren bindt. Waarschijnlijk is dit de reden dat kratom de nadelige bijwerkingen van opiaten mist en niet (sterk) verslavend is. Verder bevat kratom zeker 40 andere actieve stoffen.

Red vein, Green vein, White vein kratom

Op de markt zijn verschillende soorten kratom te koop. Meestal gaat het om rode, groene of witte kratom. Het verschil zit in het moment van oogsten. Bij rode kratom zijn de bladeren wat ouder, waardoor het effect sterker verdovend werkt. Witte kratom bestaat uit vroeg geoogste kratom, waarbij de ‘veins’ van de bladeren nog licht zijn. Hierdoor zijn de effecten meer opwekkend. De groene soort zit er tussenin. Verder is er ook nog een verschil in de plaats waar de kratom oorspronkelijk vandaan komt. Zo kun je kiezen voor kratom uit Borneo, of Maeng Da. 

Hoe gebruik je kratom?

Zoals eerder vermeld wordt kratom traditioneel gezien vers geconsumeerd en wel door op de bladeren te kauwen. Ook was het gebruikelijk de verse bladeren eerst te drogen en vervolgens te verwerken tot poeder of thee. Kratom producten die in het westen verkocht worden zijn normaal gesproken in poedervorm, in de vorm van gedroogde bladeren, of een extract. Een populaire manier om kratom te bereiden is door een eetlepel te mengen met een beetje water of sap. Zodra je een papje hebt kun je dit zo naar binnen lepelen, of aanlengen met meer vloeistof en het dan opdrinken. Let op: de smaak is voor veel gebruikers vies. Het is dan ook verstandig de smaak snel weg te spoelen. Houd voldoende water, sap of melk bij de hand. Andere manieren om kratom te gebruiken is door de gedroogde bladeren te laten trekken in heet water en te gebruiken als thee. Ook kunnen de gedroogde bladeren gerookt worden. 

Waarschuwing

Kratom kan licht verslavend werken. Het is belangrijk altijd ruim voldoende tijd te laten tussen gebruik. Overmatig gebruik voor een lange periode leidt tot ontwenningsverschijnselen waaronder diarree, een loopneus, spierpijn, irritatie en krampen. Langdurig overmatig gebruik kan leiden tot het grauw worden van de huid en gewichtsverlies. Als men kratom af en toe gebruikt, voor recreatieve doeleinden, zijn er voor zover bekend geen nadelige bijwerkingen aan verbonden.
Onder invloed van kratom dien je geen auto te rijden, zware machines te besturen en geen andere gevaarlijke activiteiten te ondernemen. Vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven wordt afgeraden kratom te gebruiken. Combineer kratom niet met andere drugs en medicijnen.