Glidkruid

Glidkruid is een genus bloeiende planten dat in verschillende delen van de wereld, waaronder China en Noord-Amerika, tot de meest gebruikte heilzame plant medicijnen behoort. Haar antibacteriële en ontstekingsremmende eigenschappen worden binnen de traditionele geneeskunde veelal ingezet om kwalen en ziekten te behandelen.

Bij Sirius verkopen we de Noord-Amerikaanse variant, Scutellaria lateriflora, die een lange traditie kent binnen de geneeskunst van de inheemse bevolking van Noord-Amerika. 

Glidkruid wordt tegenwoordig veel ingezet als natuurlijk middel om angstgevoelens te verminderen en tot rust te komen. Ook is het een populair plantaardig medicijn om stress te verminderen en slapeloosheid te behandelen. 

Beschrijving 

Glidkruid wordt in het Engels ook wel ‘skullcap’ genoemd. Het plantje behoort tot de lipbloemenfamilie (Lamiaceae). Hiertoe behoren ook andere planten en kruiden zoals munt, oregano en salie. De Latijnse benaming voor de plant is Scutellaria lateriflora. De benaming Scutellaria komt van het woord ‘scutella’ dat ‘schoteltje’ of ‘klein schild’ betekent. Dit is een verwijzing naar de vorm van de vruchtjes. Lateriflora betekent ‘aan de zijkant geplaatste bloemen’ en slaat uiteraard op het feit dat de bloemetjes van glidkruid aan de zijkant van de stengel. Het plantje groeit langs waterkanten en in moerasbos. Ze kan zo’n 50 meter hoog worden. 

Waar komt de naam ‘glidkruid’ vandaan?

De bloemen hebben duidelijke ‘lippen’ en lijken ook wel wat op helmpjes, of kappen (vandaar de Engelse benaming). Volgens verschillende beschrijvingen lijken de bloemen wel wat op miniatuurversies van middeleeuwse helmen. 

Glidkruid is de Nederlandse benaming voor het plantje en betekent ‘kruid om ledematen mee te genezen’. De benaming is afgeleid van het Vroegnieuwhoogduitse woord ‘gliedkraut’. 

Botanicus Dodonaeus beschreef het als kruid om verstuikte ledematen en jicht mee te behandelen. 

Traditionele geneeskracht van glidkruid

Glidkruid kent verschillende toepassingsmogelijkheden, afhankelijk van het gedeelte van de wereld waarin we ons bevinden. Als we spreken over Chinees glidkruid, hebben we het over de soort Scutellaria baicalensis. 

In China wordt glidkruid ingezet om ‘de hitte duivel te weren en het kwade af te wenden’. Het medicijn Huang Qin heeft als basis ingrediënt de wortel van een bepaalde soort glidkruid. Het plantje zelf wordt veel gebruikt in verschillende remedies. De Chinese variëteit wordt helaas te veel in het wild geplukt, waardoor de soort met uitsterven is bedreigt. Ondertussen betaal je massa’s geld voor deze variant van glidkruid. 

In West-Europa zijn ook enkele soorten glidkruid terug te vinden. Sommigen hiervan kennen ook de reputatie van traditioneel geneesmiddel, waaronder klein glidkruid (Scutellaria minor). Glidkruid werd in de volksgeneeskunde al gebruikt als pijnstiller en tevens uitwendig gebruikt voor de verzorging van wonden. 

Noord-Amerikaanse Indianen volkeren kennen ook al lang de geneeskracht van glidkruid. Zij gebruikten de gedroogde bladeren en stengels van het plantje om thee van te maken. Dit werd gebruikt als middel tegen menstruatiepijn, nervositeit, problemen met de spijsvertering en problemen met de nieren. In Amerika werd het plantje lange tijd gebruikt als geneesmiddel tegen hondsdolheid. Ook tegenwoordig wordt deze soort glidkruid nog volop gebruikt als medicijn en is ook in de rest van de wereld populair, al wordt de plant voor andere toepassingen ingezet dan vroeger. 

Behandeling van allergieën en andere kwalen

Door de tijd heeft glidkruid allerlei toepassingsmogelijkheden gezien. Enkelen hiervan zijn: 

• Het behandelen van allergieën zoals hooikoorts, astma, eczeem en netelroos. Binnen de fytotherapie wordt glidkruid nog steeds voor deze doeleinden gebruikt.
• Echter werd glidkruid ook gebruikt als medicijn voor problemen met de bloedvaten en haarvaten. In de volksgeneeskunde wordt glidkruid gebruikt voor de behandeling van onder andere aderverkalking. 
• Glidkruid werkt als een natuurlijke pijnbestrijder. Enkele toepassingen zijn het behandelen van hoofdpijn, krampen en pijn bij de menstruatie. 
• Ook spijsverteringsproblemen, waaronder diarree, worden al eeuwenlang behandelt met glidkruid.
• Hoesten met veel slijm wordt ook behandelt met een tinctuur of thee van glidkruid. Glidkruid heeft daarnaast ook een ontstekingsremmende werking. Het remt bepaalde processen in het lichaam die ontstekingen en daarmee ziekten in de hand werken. Eén van deze processen heet cyclo-oxygenase. Dit proces veroorzaakt uiteindelijk griep en koorts. De ontstekingsremmende werking is bevorderlijk voor het hele lichaam.
• Ook in de hersenen zorgen de actieve bestanddelen voor een ontstekingsremmende werking. Hiervoor verantwoordelijk zijn de stoffen wogonine en oroxyline A. Op die manier wordt er aan glidkruid een beschermende werking voor de hersencellen toegeschreven. Op die manier kan glidkruid interessant zijn als hulpmiddel bij bepaalde ziekten, waaronder Alzheimer’s, de ziekte van Parkinson. 
• Ook kan glidkruid leerprocessen ondersteunen en is het nuttig voor mensen die last hebben van vergeetachtigheid.

Modern gebruik van glidkruid

Angstgevoelens, stress en slaapproblemen

Tegenwoordig wordt glidkruid gebruikt als natuurlijk medicijn om angstgevoelens te bestrijden en spierkrampen te verminderen. Het lichaam kan meer tot rust komen.

Vaak wordt glidkruid gecombineerd met andere rustgevende kruiden en planten. Enkele waardevolle combinaties zijn:

• Valeriaan (Valeriana officinalis): dit plantje is op zichzelf een rustgevend natuurlijk medicijn en is al lange tijd zeer populair. In de Griekse oudheid kende het plantje al een belangrijke plaats. Glidkruid is nog steeds een interessant kruid voor vrouwen die last hebben van menstruatiepijn. Valeriaan bevat verschillende actieve bestanddelen, waaronder GABA. Dit laatste zorgt ervoor dat er een sedatief en ontspannend effect optreedt. Hierdoor is het bijvoorbeeld gemakkelijker om in slaap te vallen, zonder dat er de volgende dag bijwerkingen optreden zoals sufheid en problemen met de concentratie. Wel is het belangrijk te vermelden dat Valeriaan op zichzelf al een sterke werking heeft. Overdrijf niet met de dosering.
• CBD: cannabidiol is een bestanddeel dat teruggevonden wordt in de hennepplant. CBD is niet-psychoactief. Het stofje kent een uitgebreide lijst aan toepassingsmogelijkheden. CBD staat bekend als pijnbestrijder en natuurlijke ontspanner. Veel gebruikers rapporteren een verbetering van algemeen welzijn, minder pijnklachten (zoals bijvoorbeeld gespannen spieren), een beter slaapritme en een verbetering qua gemoedstoestand. Kijk in het assortiment van Sirius voor alle CBD-producten, van CBD capsules tot CBD olie.
• Cannabis: De combinatie van cannabis en skullcap is zeer interessant voor mensen die voornamelijk op zoek zijn naar de ontspannende effecten van wiet. Echter kan glidkruid ook helpen om onrustige gevoelens van wiet te verminderen en een meer kalmerende werking te krijgen. Ideaal om te gebruiken in met een vaporizer.

Actieve bestanddelen 

Glidkruid bevat verschillende actieve stoffen. Het grootste gedeelte daarvan bestaat uit flavonoïden. De belangrijkste flavonoïden zijn de stof baicalein, scutellarine, wagonine en baicalin. Verder bevat glidkruid de flavonoïden I en II. Deze stoffen zijn onderzocht in een wetenschappelijk onderzoek en blijken elk op zich een specifiek effect te genereren, dat afhankelijk is van de dosering. 

Verder bevat glidkruid verschillende tannines, vluchtige oliën en etherische oliën zoals limoneen, terpineol, beta-humuleen en caryaffyleen. Ook bevat glidkruid resine. 

Skullcap thee

Een effectieve en gemakkelijke manier om glidkruid of skullcap te gebruiken is door er thee van te zetten. De smaak is aangenaam en aromatisch. Eventueel kan de thee gecombineerd worden met andere kruiden, zoals eerder vermeld. Andere combinaties kunnen zijn: citroenmelisse, salie, hop, tijm.

Gebruik een vaporizer

Ook is het mogelijk de pijnstillende en ontspannende werking van glidkruid te ervaren door haar te verdampen met een vaporizer. Op die manier kan het effect weer wat verschillen van thee. Zeker wanneer je op zoek bent naar een natuurlijke pijnstiller, kan het gebruik van een vaporizer waardevol zijn.