Recepten met Yerba Mate

Auteur: Luna Science bachelor met ervaring in psychoactieve en medicinale planten. Contentschrijver, onderzoeker en antropologieliefhebber.

Met zijn oorsprong in de Tupi-Guarani cultuur, is Yerba Mate waarschijnlijk een van de belangrijkste dranken in de landen waar de Tupi-Guarani invloed de meeste impact heeft gehad. In landen als Paraguay, Uruguay, Argentinië en sommige delen van Bolivia en Brazilië, vormt Yerba mate een van de pijlers van hun cultuur.

In Argentinië, Paraguay en Uruguay heeft ze zelfs de titel van 'nationale drank'. Voor deze landen, is Yerba mate meer dan koffie of thee en het symboliseert de schoonheid van vriendschap en verbondenheid.

Geschenk van de goden

Terwijl verschillende gemeenschappen verschillende mythen hebben voor de oorsprong van de Yerba Mate, zijn ze het er allemaal over eens dat de plant een geschenk van de goden was. Dit idee wordt nog begrijpelijker wanneer men zich realiseert dat de voordelen die de Yerba Mate brengt niet alleen bevorderlijk zijn voor het sociale leven van verschillende gemeenschappen, maar ook aan hun algemene gezondheid. Yerba Mate bevat verschillende heilzame stoffen, waaronder xanthines, caffeoylderivaten, saponinen en polyfenolen. Xanthines fungeren als stimulerende middelen, caffeoyl derivaten vormen de belangrijkste antioxidanten gevonden in de plant, saponinen zijn de anti-inflammatoire en cholesterolverlagende verbindingen en polyfenolen is de groep die antioxidanten bevat in verband met een verminderd risico van vele ziekten.

Er zijn een veelheid van verschillende manieren waarop mensen Yerba mate kunnen drinken (of eten). De meest populaire en eenvoudigste manier om yerba mate te bereiden is via een infusie met warm of koud water. Andere vormen van bereiding kunnen onder andere met melk of sap zijn. Voor de avonturiers onder ons, is het zelfs mogelijk om yerba mate taart en ijs te maken! Hieronder heb ik een aantal van deze recepten verzamelt, die je al dan niet kunt volgen om een heerlijk yerba mate drankje (of snack) te bereiden. Pas op, sommige van deze recepten vereisen een bombilla, een metalen rietje dat wordt gebruikt om de yerba mate te filteren bij het drinken.

Yerba mate: de traditionele manier

De meest voorkomende manier om Yerba Mate te drinken is via een eenvoudige infusie met warm of koud water. In Brazilië wordt het drankje met koud water 'tereré' genoemd en wanneer het met warm water wordt gemaakt heet het 'chimarrão'. In beide gevallen is de procedure zeer vergelijkbaar, maar terwijl warm water wordt gebruikt voor de chimarrão, wordt koud water gebruikt voor de tereré.  Hier is hoe je het bereidt:

1. Kies eerst een Yerba Mate beker en vul deze voor ¾ met Yerba Mate. Het kan eender welke beker zijn. Meestal zijn er specifieke bekers gemaakt voor de yerba mate (calabazas), maar over het algemeen kun je elke variant gebruiken.
2. Bedek de open zijde van de beker en schud de Yerba Mate erin voor een paar seconden. Het idee is dat de grotere takken en bladeren in het mengsel op de bodem van de beker terechtkomen en het meer poederige mengsel op de top. Zodra je stopt met schudden, laat je de beker rusten op een helling van 45°, zodat er een holte ontstaat in een deel van de beker.
3. Giet langzaam wat lauw water van ongeveer 50°C in de eerder gevormde holte. Het doel is om het onderste deel van de beker te bevochtigen waar de grotere bladeren en takken zitten. Door dit te doen, zorg je ervoor dat de Yerba Mate langzaam zijn verbindingen loslaat.
4. Steek de bombilla in het natte gedeelte van de beker en laat deze aan de zijkant van de beker rusten. Zorg ervoor dat de bombilla stevig in positie is, want je moet hem niet te veel verplaatsen als je hem drinkt.
5. Nu kun je beginnen met het drinken van de Yerba mate. Giet heet water (75-80°C) in het gebied waar de bombilla is en probeer de yerba mate niet nat te maken in het bovenste gedeelte van de beker. Je mag dit proces zo vaak herhalen als je wilt. Hoe meer je drinkt, hoe meer water je bijvult. Wanneer je het gevoel hebt dat de smaak niet meer zo intens is, kun je meer Yerba Mate toevoegen volgens alle bovenstaande stappen.

Als aanvulling hierop kun je ervoor kiezen om wat suiker of citroensap aan het water toe te voegen. Sommige yerba mate puristen hebben wellicht een hekel aan deze actie, maar laat je niet afschrikken. Citroensap en suiker zijn zeker niet zo'n ketterij als zij doen blijken.

Yerba mate: de traditionele manier (met melk)

Een andere traditionele manier om Yerba Mate te consumeren is via een melkinfusie. Voor deze bereiding volg je gewoon dezelfde stappen als bij een waterinfusie, maar vervang je water door warme melk (75-80°C). Voor extra smaak kun je ervoor kiezen om andere ingrediënten toe te voegen zoals kaneel, kruidnagel of geraspte kokos.

Yerba mate met grapefruit

Een minder traditionele manier om Yerba Mate te bereiden is door gebruik te maken van een grapefruit in plaats van een kopje om een meer citrusachtige smaak aan de drank toe te voegen. Om dit te doen moet je een redelijk grote grapefruit plukken en een gat in het midden maken. Het gat moet groot genoeg zijn om de yerba mate en het water dat je gaat gebruiken om de drank te maken te bevatten. Als het gat eenmaal gemaakt is, volg je dezelfde stappen als hierboven vermeld.

Als je geen zin hebt om een gat in je grapefruit te maken, kun je net zo goed grapefruitsap of een andere vorm van sap gebruiken als vervanging voor water en dezelfde stappen volgen als hierboven vermeld.

Yerba mate: methode met koffiemachine

Een nog minder traditionele methode om Yerba Mate te bereiden is met behulp van een koffiemachine. Als je een van die eenvoudige koffiemachines hebt die werken door simpelweg het koffiepoeder te filteren met een filterpapier, dan kun je deze methode ook uitproberen. In dit geval hoef je alleen maar het gebruikelijke koffiepoeder te vervangen door de Yerba Mate. Eenmaal klaar, moet het drankje een enigszins roodachtige kleur hebben, vergelijkbaar met die van zwarte thee.

Yerba mate snacks

Als je geen zin hebt om te drinken, maar toch graag een voorproefje van Yerba Mate wilt hebben, dan is het volgende gedeelte voor jou. In principe is het mogelijk om yerba mate poeder te gebruiken als aanvulling op allerlei recepten en is alleen creativiteit de grens voor experimenten met yerba mate in de keuken. De volgende recepten zijn slechts twee van de vele mogelijkheden die er zijn.

Yerba mate taart

Om yerba mate taart te maken heb je de volgende ingrediënten nodig:

Voor het deeg:

• 100 g boter
• 150 g suiker
• 3 eieren
• 1 sinaasappelschil
• 300 g zelfrijzend bakmeel
• 250 cc Yerba Mate en warme melk infusie

Voor het glazuur:

• 200 g suiker
• 100 g water
• 2 sinaasappelschil
• Poedersuiker (naar eigen smaak)

De voorbereiding op zich is vrij eenvoudig. Eerst moet je de boter in een kom kloppen tot hij heel romig wordt. Voeg dan langzaam de suiker, de eieren en de sinaasappelschil toe in deze volgorde. Blijf de boter kloppen gedurende dit proces. Voeg tot slot de (reeds gekoelde) mate en de melkinfusie en het zelfrijzend bakmeel toe. Voeg van deze ingrediënten telkens een deel toe en meng het vervolgens goed. Blijf alle ingrediënten bij elkaar kloppen tot alles een egale massa is.

Als het mengsel klaar is, giet je het in een beboterde en met bloem bestrooide vorm van 24 cm en bak je het op 160º gedurende ongeveer 45 minuten. Maak na 45 minuten een paar gaatjes met een tandenstoker en giet het glazuur erop.

Om het glazuur te maken hoef je alleen maar alle ingrediënten te mengen (behalve de poedersuiker). Zorg ervoor dat je alleen het oranje gedeelte van de schil gebruikt en niet het witte om een bittere smaak te voorkomen. Zodra je het glazuur hebt gegoten en de taart ontvormt mag je er wat poedersuiker overheen strooien.

Yerba mate ijs

De belangrijkste ingrediënten voor Yerba Mate ijs zijn:

• 3 koppen melk
• 4 eierdooiers
• 5 eetlepels melkroom
• 3 eetlepels Yerba Mate

Om het voor te bereiden moet je eerst de 3 koppen melk koken met de 3 eetlepels Yerba Mate. Eenmaal gekookt, zeef de mix. Klop de eierdooiers apart met suiker met behulp van een mixer of blender en voeg beetje bij beetje de melk en Yerba Mate mix toe. Verwarm het mengsel nogmaals en haal het vervolgens van het vuur vlak voor het koken. Laat het afkoelen, voeg de melkroom toe en roer het mengsel. Giet het mengsel na het roeren in een kom en laat het afkoelen in een koelkast. Om te voorkomen dat de room kristalliseert, klop je het mengsel af en toe op.

Wees creatief

De hier gepresenteerde Yerba Mate recepten zijn geenszins een volledige lijst van alle mogelijkheden van wat er met Yerba Mate gedaan kan worden. Als je zin hebt om meer te experimenteren, veranderingen aan te brengen of met geheel nieuwe recepten te komen ben je meer dan welkom om dit te doen. De Yerba Mate wereld is een eindeloze zee van nieuwe ontdekkingen. Om de Yerba mate traditie in ere te houden en het symbool van vriendschap te vieren, kun je een aantal vrienden uitnodigen om nieuwe Yerba mate recepten te verkennen, te genieten van Yerba mate drank en je gedachtes te delen over de interessante verhalen over deze bijzondere plant.

Luna Science bachelor met ervaring in psychoactieve en medicinale planten. Contentschrijver, onderzoeker en antropologieliefhebber.

Luna is geboren in Brazilië, in het hart van de Pantanal-regio, waar 3 verschillende biomen elkaar ontmoeten en waar veel inheemse culturen op elkaar inwerken. Luna is zich altijd bewust geweest van de verschillende manieren waarop het leven kan worden geleefd. Diens missie is om zoveel mogelijk verschillende manieren van leven te verkennen en deze diversiteit te vieren waar hen ook gaat.

Meer over Luna