De opkomst, ondergang en heropleving van psychedelica

Auteur: Luna Science bachelor met ervaring in psychoactieve en medicinale planten. Contentschrijver, onderzoeker en antropologieliefhebber.

"Om deze banale wereld subliem te maken.
Neem een halve gram fanerothyme" 
"Om de hel te doorgronden of om de engelachtige te doen zweven.
Neem gewoon een snufje psychedelica..."

En zo ontstond het woord 'psychedelisch'.

Het begin van een nieuw tijdperk in het psychedelisch onderzoek werd aangekondigd door Humphry Osmond op de bijeenkomst van de New Yorkse Academie van Wetenschappen in 1957. ‘Psychedelisch' zou het nieuwe woord worden om de effecten van drugs zoals mescaline of LSD te beschrijven, die tot dan toe alleen beschreven konden worden met woorden als hallucinerend of psychotisch, woorden die te geladen waren met negatieve connotaties. Het idee was om met het woord ‘psychedelisch’ een minder hard vervangend woord, vrij van connotaties en echt objectief. Toen de positieve kanten van de stoffen steeds meer werden ontdekt, was het nodig om er zo objectief mogelijk mee om te gaan en de negatieve culturele connotaties die met de drugs samenhangen te elimineren. 

Hoe het woord is ontstaan

Het woord kwam voort uit een briefwisseling tussen Aldous Huxely en Humphry Osmond, die als eersten de noodzaak van een woordwijziging in de wetenschapsgemeenschap opmerkten. Waar Huxley wilde dat het 'phanerothyme' was, van de Griekse woorden voor 'laten zien' en 'geest', was het Osmonds suggestie van 'psychedelisch' van de Griekse woorden 'psyche' (geest) en 'deloun' (om te laten zien) die uiteindelijk zijn weg naar de wetenschappelijke gemeenschap heeft gevonden. Sinds 1953 waren de twee voortdurend in contact met elkaar over hun experimenten met mescaline en andere psychedelische stoffen. In feite begon hun briefwisseling juist toen Huxley, na het lezen van een artikel van Osmond, hem een brief stuurde met de vraag om mescaline te proberen. 

De tijden waarin beiden leefden waren die van de verandering. In een naoorlogse atmosfeer was het gebruik van psychedelische stoffen de poort naar nieuwe denkbeeldige werelden geworden. Van spirituele naar wetenschappelijke werelden werden psychedelische stoffen voor sommigen plotseling het middelpunt van de belangstelling. LSD, dat net was ontdekt in 1938, kreeg langzaamaan bekendheid onder de nieuwsgierige geesten. Mescaline, dat al heel lang bekend was, werd plotseling herontdekt door mensen uit de kunst- en wetenschapswereld. 

Eerste kennismaking met de drugs

De eerste keer dat Osmond in contact kwam met mescaline en LSD was tijdens zijn tijd in het St. George's Hospital in Londen, waar hij een psychiatrische positie had gekregen. Daar kwam hij samen met een andere psychiater, John Smythies genaamd, om de effecten van mescaline en hun gelijkenis met wat werd waargenomen bij schizofrene patiënten te bestuderen. Kort nadat John Smythies in het St. George's Hospital aankwam, merkte hij op dat de moleculaire configuratie van mescaline sterk leek op die van catecholamines neurotransmitters. Deze gelijkenis trok onmiddellijk zijn aandacht, omdat het misschien zou kunnen suggereren dat schizofrenie, die leek te leiden tot symptomen die lijken op die van mescaline, zou kunnen worden veroorzaakt door afwijkingen in het catecholaminemetabolisme. De hypothese die uit deze observatie naar voren kwam was een van de eerste biochemische hypothesen voor schizofrenie. 

De transatlantische beweging

Opgewonden over deze nieuwe hypothese begonnen zowel Osmond als Smythies zich al snel meer en meer te richten op de biochemische oorzaken van schizofrenie. Experimenten met mescaline kwamen steeds vaker voor en de zelftoediening van het medicijn werd voor hen de poort naar de geest van de patiënten. Ondanks hun inspanningen en relatief succesvolle resultaten, zag de Britse wetenschappelijke gemeenschap hun werk echter met weinig enthousiasme. Daarom besloot Osmond in 1951 naar Canada (Saskatchwan) te verhuizen, waar hij hun werk in het Wyburn Mental Hospital kon voortzetten, met financiering van de Canadese regering en de Rockefeller Foundation. Daar werden de experimenten voortgezet en na een jaar werk publiceerde hij in 1952 in samenwerking met Smythies een artikel waarin zij hun bevindingen presenteerden.

Een ruimte voor uitvindingen

Het Wyburn Mental Hospital vertegenwoordigde een nieuwe fase in de carrière van Osmond. Daar transformeerde Osmond, na de rol van klinisch directeur op zich te hebben genomen, het ziekenhuis in een design-onderzoekslaboratorium waar een reeks experimenten en observaties met betrekking tot het gebruik van psychedelische geneesmiddelen werden uitgevoerd. In die jaren verbeterden Osmond en Abram Hoffer, een Canadese biochemicus en psychiater, hun ideeën over schizofrenie verder en ontwikkelden ze nieuwe hypothesen over het mogelijke gebruik van LSD als behandeling voor alcoholisten. Bovendien bracht Osmond een totale verandering in gang in de toenmalige psychiatrie. Na deelname aan een peyote ceremonie met de Native American Church kwam Osmond tot het besef dat de ruimte waarin de patiënten leefden ook hun symptomen beïnvloedde en zelfs verergerde. Daarom besloot hij toen om zich in te zetten voor de bouw van veiligere architectonische ruimtes, die hij 'socio-architectuur' noemde, nu bekend als 'omgevingspsychologie'.

Om zijn doel te bereiken, namelijk een architectuur die speciaal is gemaakt voor geesteszieke patiënten, heeft Osmond architect Kiyoshi Izumi uitgenodigd. Wat volgde was een van de meest opmerkelijke projecten in de architectuur van die tijd. Aangezien het doel voor Izumi was om een ruimte te ontwerpen die geschikt is voor mensen die lijden aan hallucinaties, stelde Osmond voor dat het voor Izumi misschien een goed idee zou zijn om de hallucinaties zelf te ervaren. Wat volgde was een aantal verschillende sessies waarin de architect, die tot dan toe weinig ervaring had met psychedelica, 'de quixotische reus', hoe Osmond LSD noemde, zou nemen en door het gebouw zou wandelen om te ervaren wat de patiënten zouden ervaren. Uit de vele LSD-reizen en uit vele gesprekken met patiënten, kwam Izuki tot wat hij het 'sociopetale' plan noemde: het bijna-perfecte psychiatrische ziekenhuis. 

De belangrijkste doelen van het ontwerp waren het bieden van zoveel mogelijk privacy, het minimaliseren van architectonische ambiguïteit, het niet intimideren en het bevorderen van ruimtelijke interacties die de frequentie en intensiteit van ongewenste confrontaties beperken. Helaas werd het ontwerp echter door de afdeling Psychiatrie en de bouwvoorschriften als te 'radicaal' beschouwd. Er moest een 'herinterpretatie' van het ontwerp worden gemaakt, waarbij rekening werd gehouden met de feedback van de andere betrokkenen. Het uiteindelijke ontwerp leek voor het ongetrainde oog nog veel op een standaardgebouw uit die tijd. Bij een meer zorgvuldige blik zou men zich echter al snel realiseren dat er kleine veranderingen zijn aangebracht. Kamers werden specifiek gemaakt zodat patiënten zich veilig en niet geobserveerd konden voelen. Klok en kalender werden zorgvuldig binnen de ruimte geplaatst om ervoor te zorgen dat de patiënten zich niet verloren voelden in de tijd. Bronnen van warmte, licht en geluid werden allemaal zodanig ontworpen om verwarring te voorkomen. Allemaal bedacht met behulp van psychedelica.

De betekenis van het woord: psychedelica

Voor Osmond waren stoffen als LSD en mescaline een brug tussen patiënten en artsen. Ze vergemakkelijkten de communicatie tussen de twee en zorgden ervoor dat de patiënten zich minder eenzaam voelden in hun wereld. Voor hem was het van fundamenteel belang dat degenen die met de patiënten werkten, of het nu artsen, verpleegkundigen of architecten waren (zoals Izuki), enig begrip hadden voor wat er door hun hoofd ging. In de psychedelica zag hij zowel een manier om dichter bij sommige patiënten te zijn als een behandeling voor sommige ziekten. Zo slaagden Osmond en Hoffer er tussen 1954 en 1960 in om ongeveer 2000 alcoholisten met LSD te behandelen. Van degenen die behandeld werden, was 40% tot 45% een jaar later nog niet teruggekeerd naar het drinken. 

Het was jammer dat, enkele jaren nadat Osmond's onderzoek was begonnen, het plotseling moest stoppen om politieke redenen. In de jaren zestig van de vorige eeuw begon de regelgeving voor stoffen als LSD te ontstaan en werd onderzoek naar de drugs bijna onmogelijk gemaakt. Het woord 'psychedelisch', dat in het leven was geroepen om de negatieve connotaties van de drugs tegen te gaan, was weer een negatief woord geworden. Jarenlang werd het onderzoek van Osmond in de vergetelheid geraakt en werd de geschiedenis van het ontstaan ervan uitgewist. Sinds kort echter, met de herontdekking van de heilzame werking van psychedelica, is het werk van Osmond eindelijk weer in het licht komen te staan. Nu, bijna 30 jaar na zijn dood, is het werk van Humphry Osmond weer tot leven gekomen en daarmee de hoop op een nieuwe vorm van psychiatrie en een nieuw begrip van het menselijk brein. 

Luna Science bachelor met ervaring in psychoactieve en medicinale planten. Contentschrijver, onderzoeker en antropologieliefhebber.

Luna is geboren in Brazilië, in het hart van de Pantanal-regio, waar 3 verschillende biomen elkaar ontmoeten en waar veel inheemse culturen op elkaar inwerken. Luna is zich altijd bewust geweest van de verschillende manieren waarop het leven kan worden geleefd. Diens missie is om zoveel mogelijk verschillende manieren van leven te verkennen en deze diversiteit te vieren waar hen ook gaat.

Meer over Luna